Nordens Tidning 1
Torneåförfattare i Paris Kultur Esa Rautiainen oc
h Elina Söderström är ett äkta par renässansmänniskor med säte i Torneå som i februari besökte Paris för att berätta och besjunga sina äventyrliga ekorrar Oraffa och Kurre. Elina Söderströms och Esa Rautiainens barnbokshjältar Oraffa och Kurre hänger på fransk gradmätningsexpedition i Tornedalen år 1736 i sitt nyutkomna äventyr. En berättelse som häromveckan tog upphovspersonerna ända till den franska huvudstaden. Oraffa och Kurre är två pigga ekorrar, som föddes i kölvattnet av den stora regionala teatersatsningen på Olof Hederyds romanfigur bottenvikspiraten Isak Mustaparta häromåret. Efter utflykt tillsammans med den nordliga sjörövaren, byter man salt sjöluft och romtunnor mot den historiska tornedalska geografin i senaste boken ”I Maupertuis fotspår”. I lag med vetenskapsmannen Pierre Louis Moreau De Maupertuis (16981759) och svenske kollegan Anders Hellant (1717-1789) följer ekorrarna med på den mytomspunna, vetenskapliga resa som syftade till att undersöka jordklotets form med hjälp av gradmätningar på strategiska punkter i landskapet. – Ekorrarna är tidlösa och flexibla. Nästa gång dyker de kanske upp som mexikanska banditer, skrattar Esa Rautiainen. Musik och specialskrivna sånger ger sagorna fler dimensioner. Till Maupertuisäventyret hör exempel låtarna Sitruuna vai mandariini och Till Torne som parats på en separat utgiven singel. Den svenskfinska tvåspråkigheten är en naturlig ingrediens i duons kreativa output, där landskapsarkitekten Elina Söderström illustrerar och yrkeskompositören Fri rörlighet i Norden – ny bok om gränshinder Rautiainen snickrar låtar. Författandet gör man tillsammans. Allt detta ingår som del av satsningen Barn så in i Norden, ett fordon under Föreningen Nordens vingar där det projektägande paret vill sprida regional historia och barnkultur. Ett upplevelsepaket som häromveckan tog Rautiainen/Söderström ända till avenyernas Paris – till Finska kulturinstitutet, granne med Sorbonneuniversitetet mitt i den kontinentala smeten. Med i ekvationen finns också ett finskt Maupertuissällskap som planerar kunskapsturism i vetenskapsmannens anda. – Jag presenterade Oraffa och Kurre på finska med fransk tolk. Sedan sjöng och spelade vi låtar med anknytning till sagorna, berättar Elina Söderström. Tillsammans med medmusikanten Ismo Waronen bildade mångsysslarna en slagkraftig trio, som på allmän begäran förmodligen återvänder till Paris under hösten. – Då är det tänkt att vi ska uppträda inför nordiska skolbarn i staden. Det var en fantastisk resa och fin lokal att spela i så det gör vi gärna, avslutar Esa Rautiainen. TexT Och FOTO: laSSe STenman illuSTraTiOn: elina SöderSTröm gränshinder diskuteras ofta i nordiska sammanhang. det kan till exempel handla om att arbetslösa gränspendlare kan få svårt att få ut a-kassa, att svenska byggentreprenörer måste deponera stora summor för att ta grävmaskiner till norge eller att turister krävs på höga avgifter för att betala med kort. men varför uppstår gränshinder egentligen och vad kan man göra åt dem? med boken Fri rörlighet i norden – nordiska gränshinder i rättslig belysning (Juristförlaget i lund, 2014) vill jag svara på dessa frågor och sätta in gränshindersproblemet i dess sammanhang. en huvudpoäng i boken är att gränshinder främst måste förstås som juridiska problem. Trots att det finns samverkan på många områden är de nordiska länderna självständiga stater med var sin lagstiftning. den som pendlar mellan Sverige och norge måste därför förhålla sig till både svenska och norska regler. dessutom finns nordiska avtal och bestämmelser i eu-rätten. ibland kan bristen på samspel mellan regelverken göra det svårt att flytta, pendla eller handla inom norden. Boken presenterar en översikt över samarbeI sitt senaste äventyr följer Oraffa och Kurre bokstavligen i vetenskapsmannen Maupertuis fotspår. tet i nordiska rådet, nordiska ministerrådet och anknutna organ, så som det framgår av den nordiska samarbetsöverenskommelsen (helsingforsöverenskommelsen). denna översikt är tänkt att vara till hjälp för den som vill förstå hur de nordiska organen kan arbeta mot gränshinder. en särskild fråga är det nordiska samarbetets förhållande till eu. kärnan i eu är frihandel och rörlighet över gränserna, och eu-rätten har på ett avgörande sätt underlättat rörligheten också inom norden. Samtidigt kan eu:s regler ibland begränsa utrymmet för samarbete. Boken utreder vilka möjligheter det finns för nordiskt samarbete inom eu:s ramar. Slutligen beskrivs ett antal gränshinder och förslag på hur de kan lösas. Slutsatsen är att helsingforsöverenskommelsen och andra avtal ger goda möjligheter att motverka gränshinder. en utmaning är dock att modernisera det nordiska samarbetet så att det fungerar i förhållande till eu-rätten och samhällsutvecklingen. Boken riktar sig till alla som är intresserade av nordiskt samarbete och rörlighet över gränserna i norden. den kan beställas från förlaget på www.juristforlaget.se eller på internetbokhandlar som adlibris och Bokus.com. henrik wenander, lärare Och FOrSkare i Juridik vid lundS univerSiTeT nordens tidning nr 2 | 2015 29