Nöjesnytt Helsingborg 1
“FÖR VARJE SPADTAG KOSKIT MÅR JAG BÄTTRE” Hon är
reklamaren som klev ut genom kontorsfönstret och blev trädgårdsmästare. Vi har mött Maja Alskog Bredberg i ett samtal om ekologisk odling, kris och debutromanen Till Växten. TEXT: LINN KOCH-EMMERY FOTO: MÄRTA THISNER F ör ett par år sedan gjorde Maja Alskog Bredbergs liv en 360. Hon var då mitt uppe i en framgångsrik karriär som PR-strateg och skapade kampanjer för stora internationella bolag, när det långsamt började skava inombords. Till en början hade jobbet på reklambyrå känts som en möjlighet att påverka och förändra världen till det bättre, men med tiden kom tvivlen. Kanske var det inte så det fungerade. Pandemin slog till och hon och familjen flyttade som så många andra innerstadsbor med möjlighet till distansarbete ut till landet. Det blev startskottet på ett karriärbyte till trädgårdsmästare och ett liv mer i linje med naturens cykler. Det blev även starten på ett instagramkonto där hon delade med sig av sina tankar och öppnade för diskussion kring rättvis odling. Hon tyckte sig se en lucka i samtalet om mat. – Jag tyckte det var så konstigt att vi är ett land som har så himla mycket kokböcker. Och vi har alla dessa matinfluencers som gör så mycket härliga recept och content. Vi är väldigt matfokuserade och öppna mot alla världens kök, men vi pratar aldrig om hur grödorna produceras. Det är helt ologiskt i min värld. Var kommer det vi lagar maten med ifrån? Det är det konstiga glappet som jag försöker överbrygga, säger hon. GLAPPET BLEV EN bok. Till Växten är en lika delar personlig berättelse som en politisk känga som lyfter på locket till politisk greenwashing, sunkiga arbetsvillkor i odlingsbranschen och konsekvenserna av att äta färska jordgubbar i mars. Men den handlar också om ett liv som förändras radikalt, nya upptäckter och insikter. Framförallt är det en kärleksförklaring till det levande vi har omkring oss, jorden vi kommer ur och och det vi kommer att återgå till. Boken handlar på många sätt om två kriser parallellt, den personliga och den globala klimatkrisen. Nu har det gått ett par år, hur känns de här två sakerna för dig idag? – Vi har ju gått åt två helt olika håll, de här kriserna kan man ju säga. Min kris tog ju väldigt abrupt slut, eller började väl mattas av bara jag kom ut i den sörmländska skogen och började plocka pinnar och lära känna växterna där. Jag kan andas på ett annat sätt idag. Jag är inte lika bedrövad. Och sen har det ju bara accelererat, för varje spadtag koskit mår jag bara bättre. Redan där kände jag att det var någonting som lättade i mig. Det är någonting som man nästan inte kan säga till folk som jobbar på kontor, man får hålla tillbaka. Jag gissar att folk som tränar på gym kanske kan känna igen sig, men det blir liksom lyckorus i arbetet. Världskrisen går ju åt helt fel håll, så är det ju. Det ser inte toppen ut på något område där, tyvärr. Du har varit inne på vad den här livsstilsförändringen gett dig i positiv bemärkelse, finns det något som varit svårt? – Jag har skämts lite. Framförallt i början. Det var så mycket som jag inte kunde och som jag liksom inte hade snappat upp. När jag var yngre hade jag kanske till och med en attityd som var lite så att “Naturen är töntig”, typ. Jag tror att många unga i storstaden kan känna igen sig i känslan av att “Det där har ingenting med mig att göra”. Då är det nästan lite pinsamt att träffa en 19-åring som har gått naturbruksgymnasium och har stenkoll på saker som vi alla borde kunna. Typ att identifiera träden som finns utanför fönstret där vi bor. Samtidigt så får man ju bara acceptera att man föds där man föds och kunskap kan man ju alltid tillskansa sig. Det går ju att lära sig det man inte har lärt sig innan. Men man blir ju ödmjuk av den känslan också. Hur har allt det här påverkat dig som person? – Mina grundvärderingar och mina intressen har ju alltid varit samma. Men när jag jobbade med reklam kände jag att det var ett skav, att jag inte riktigt passade in. Jag försökte knö in min egen moral i mitt dagliga arbete och kände att “Fan det lirar inte. Det passar inte in”. Jag tänkte att det måste vara fel på min moral. Är det jag som är naiv? Är det jag som är en idiot? Nu när jag jobbar med naturen och också pratar om rättvisefrågor kopplat till det blir det väldigt lätt att vara jag i den kontexten. Det finns mer utrymme för mig. Men det har även påverkat mig i hur jag agerar i vardagen. Jag har exempelvis blivit mer krånglig att ha i möblerade rum. Eller i en affär i alla fall, haha. Jag har ett helt annat köpmönster än vad jag hade tidigare. Kan du berätta mer om det? – Jag köper ju inte besprutad mat. Och det är ju det mesta som säljs idag. Hur gör man om man ska undvika det helt? – Svenskproducerat och ekologiskt försöker jag köpa, och framförallt det som är i säsong. Ibland köper jag lite grejer från Europa från olika ekologiska och biodynamiska odlingar. Det enklaste upplever jag är att inte handla på någon av de stora kedjorna, utan försöka köpa av en grönsaksodlare direkt. Typ en gårdsbutik. Men det tar lite längre tid. Man kanske måste åka till några olika butiker för att hitta det man behöver, eller så får jag ändra på vad jag hade tänkt laga och anpassa efter vad utbudet är. Du sa att du är svårare att ha i möblerade rum, hur har det här personliga skiftet påverkat ditt sociala liv? – När det kommer till min familj så har det ju skett stegvis. När jag lärde mig att odla olika grödor och förstod mer så kom jag hem och berättade för dem. Jag upplever att vi är ganska i synk med hur vi tänker. Ibland tycker kanske min man att jag är lite väl dogmatisk, men det det får man tycka. Min yngsta son är väldigt med på att det är eko eller så blir det inget köp. Sen upplever jag att folk, kanske inte nära vänner, men typ gamla kollegor, ibland har behov av att “miljöbikta” sig. Men jag pratar inte om det här eller har skrivit boken för att döma andra människor. Jag tycker inte att det är vi konsumenter som ska uppfostra företag med plånboken. Jag tycker att vi ska prata mer om mat, känna den mat som vi stoppar i munnen och att vi ska veta var den kommer ifrån. Och vi ska sätta press