Budgetunderlag 2023–2025 1
Budgetunderlag 2023–2025 utforska, tillägna sig o
ch gestalta olika kunskaper och erfarenheter, och eleverna ska tillägna sig förmåga till eget skapande. För att utveckla bidragets förordning i en riktning som passar in i skolans kontext föreslås att eleverna ska få möjlighet att ”utveckla förståelse för professionella konst- och kulturuttryck”, som första punkt under ändamål. För att få tillgång till kulturens alla uttrycksformer är det viktigt att projekten skapar förutsättningar för reflektion och att projekten på så sätt erbjuder en fördjupning. Som andra punkt under ändamål föreslår Kulturrådet formuleringen ”ges möjlighet att fritt utveckla sitt eget skapande”. Skapande skola lutar sig även mot konventionen om barnets rättigheter (barnkonventionen), där artikel 31 slår fast barnets rätt att fritt delta i det kulturella och konstnärliga livet. Att ”fritt delta” bör dock inte ses som motsatsen till ett obligatorium att delta. Skapande skola ska visserligen ske inom ramen för den obligatoriska undervisningen men begreppet fritt säger något om hur deltagandet bör gå till och eleverna inte ska kontrolleras eller styras i vad man tycker om konst och kultur. Det bör även förstås i relation till barns konstnärliga frihet i det egna skapandet. Krav på långsiktig integrering Förordningen ställer i dag krav på att kulturella och konstnärliga uttryck långsiktigt ska integreras i skolan. Kulturrådets bedömning är att det är förenat med stora svårigheter att formulera krav för att förtydliga innebörden av vad uttrycket ”långsiktigt integrera” innebär. Vi har också svårt att specificera på vilket sätt kulturella och konstnärliga uttryck ska och kan integreras i en skolverksamhet om inte detta sker genom samverkan med utbildningsområdet i sin helhet. Kulturrådet konstaterar att det finns svårigheter i att precisera vilka aspekter och delar av skolans verksamhet som ska följas upp för att man ska kunna bedöma om integrering uppnås på lång sikt. Vi ser också att det är svårt att mäta och följa upp syftet med en långsiktig integrering, eftersom uppföljning inte sker över tid. Denna otydlighet har länge varit ett problem; redan 2013 skrev Myndigheten för kulturanalys i en rapport att det är svårt att fastslå om Skapande skola bidrar till långsiktig integrering av kulturella och konstnärliga uttrycksformer i förskolan och grundskolan.29 Kulturrådet föreslår mot den bakgrunden att det första syftet i Skapande skolas förordning tas bort. Nuvarande lydelse Föreslagen lydelse 2 § Ändamålet med statsbidraget Ändamålet med statsbidraget är att medverka till att 1. kulturella och konstnärliga uttryck långsiktigt integreras i förskoleklassen, grundskolan och i vissa särskilda utbildningsformer, och 2. öka den professionella kulturverksamheten för och med eleverna, så att tillgången till kulturens alla uttrycksformer och möjligheterna till eget skapande ökar. Förordning (2020:1203). 2 § Ändamålet med statsbidraget Ändamålet med statsbidraget är att medverka till att 1. elever får tillgång till kulturens alla uttrycksformer tillsammans med kulturlivets parter genom att uppleva och utveckla förståelse för professionella konstoch kulturuttryck, och att 2. elever ges möjlighet att fritt utveckla sitt eget skapande. 29. Myndigheten för kulturanalys (2013). Skapande skola, en första utvärdering (Rapport 2013:4). 40/56