Budgetunderlag 2023–2025 1
Budgetunderlag 2023–2025 gemensamma. Det gäller i
nte minst hur pandemin kan komma att påverka bidragens utformning och hur vissa av de nya aktörerna fortsatt ska hitta in i bidragssystemen. Flera länder brottas också med utmaningen att följa upp och visa kulturbidragens betydelse för samhället i stort. Under åren framöver ser vi ett behov av att stärka vårt arbete med uppföljning och analys för att främja vår kunskapsuppbyggnad. En del i detta är det interna arbetet med att förenkla bidragshanteringen och effektivisera verksamheten för att kunna styra om resurser till en ökad uppföljning och analys. Men vi konstaterar samtidigt att det kräver att myndighetens förvaltningsanslag förstärks. 1.3 Stärk den fria sektorn för att främja det fria kulturlivets förutsättningar och den konstnärliga friheten Det fria kulturlivet verkar under knappa förutsättningar och med osäkra villkor, vilket har blivit än tydligare under pandemin. Vi ser att sektorn är i allt större behov av långsiktiga förstärkningar av Kulturrådets bidrag inom musik, scenkonst, bild- och formkonst samt konsthantverk, som riktar sig till det fria kulturlivets olika beståndsdelar. Kulturrådet behöver utrymme att dels ta vara på olika initiativ till innovation, dels våga ta risker. Vi behöver även ett ökat utrymme att möta nya aktörer, inte minst de unga och mer oetablerade kulturskapare som under pandemin har gått miste möjligheter att ta fler steg in i det professionella yrkeslivet. Arrangörsledet behöver stärkas för att öka tillgången till olika typer av professionella konstuttryck inom olika konstinriktningar på fler geografiska platser. De delar av det fria arrangörsledet som får stöd genom Kulturrådet behöver få utrymme att utveckla sina arbetssätt och professionaliseras. Kulturrådet främjar framför allt konstnärers ekonomiska förutsättningar att verka och skapa fritt och vi ser behov av ökade arvodesnivåer inom det fria kulturlivet. Det kräver ökade bidragsnivåer till arrangörer, där det fria arrangörsledet är en betydande uppdragsgivare. Det kräver också höjda bidragsnivåer direkt till de fria grupperna. Om anslagsnivån inte höjs blir följden att färre arrangörer och fria grupper kan beviljas stöd för att de som får stöd ska kunna arvodera konstnärer enligt avtalade och rekommenderade nivåer. De fria aktörerna behöver även möjlighet att investera i kunnande och nya samverkansformer kring den digitala utveckling som har tagit snabba steg framåt under pandemin. På digitaliseringens område kommer det att krävas ett samspel mellan de fria aktörerna och olika offentliga strukturer och institutioner för att hitta nya, och kanske gemensamma, modeller som kan nyttjas av fler parter. Digital produktion och distribution är ett viktigt komplement för att möjliggöra ett ökat deltagande. En stor del av arrangörsledets aktörer, liksom de fria grupperna, är i hög grad beroende av bidrag från kommunerna för att kunna verka. Den svenska kulturpolitiken bygger på en trepartssamverkan och ett gemensamt ansvarstagande mellan stat, region och kommun, där kommunernas arbete och bidragsgivning är grundläggande för att skapa förutsättningar för invånarna att kunna ta del av kultur. Exempelvis är kommunernas stöd till de lokala aktörerna avgörande för att Kulturrådets stöd till det fria kulturlivet ska kunna komma så många som möjligt till del. Det är därför viktigt att stat, regioner och kommuner samverkar utifrån respektive nivås olika kompetenser. 6/56